فرزند البرز. به آرامي بر روي دامنه كوهپايه هاي اين رشته كوه دراز كشيده است و هر روز بيش از ديروز قد مي كشد و ناز و كرشمه اش در اين خاك حاصلخيز بيش تر مي شود. تركيبي از سيمان و ترافيك. شهري پويا و نبض دار كه انگار نمي خواهد بخوابد. هر ساعت نق مي زند. هر ساعت عده اي را از شمالش به جنوبش مي فرستد و بالعكس. تهران، شهر بي آسمان و چشم انداز آينده شهري ايران در ديگر شهرهاي اين كشور. شهري هزار لايه كه اگر هر ده سالش را ورق بزني، به درون دوراني مي افتي كه قصه هاي خودش را دارد و آثار و بناهاي كوچك و بزرگي از خود به جا گذاشته است. براي گشت و گذار در همچين شهري بايد يك راهنماي كامل تهران گردي در دست داشت تا از خطر گم شدن جلوگيري كرد.
۲۰ مورد از بهترين مراكز خريد تهران را از نزديك بشناسيم
تجربه شور و شادي در شهربازي فان تايم تهرانفضاي شهري اين شهر هزارتو در اولين برخورد، حجمي سيال از جنس صدا است. يك هاي و هوي گنگ. رنگ خاكستري را در ذهن تداعي كرده و مانند حجمي برساخته از هزاران هزار زنبور خشمگين با انسان حركت مي كند و شناور است. اين صداي تهران قرن بيست و يكم است. در ايستگاه متروي دروازه دولت، با كمي دقت مي توان اجزاي اين توده را به تفكيك شنيد. دو صداي مختلف بيپ از دروازه الكترونيك بليط خوان. صداي بم يكي از مأموران مترو كه به لطيفه دست اول همكارش غش غش مي خندد. صداي غرش قطاري كه پيش از نمايان شدن از ميان ظلمات تونل به گوش مسافران مي رسد و از روي صندلي بلندشان مي كند. صداي قدم هاي جور واجور بر كف سفيد و سنگي سالن. صداي اعلام بلندگو ها و صوت اخطار باز و بسته شدن در واگن و صداي جمعيتي كه در حال لوليدن وارد قطار شده يا براي بيرون آمدن، از آن خارج مي شوند. با ترك قطار و حركت در راهروهاي مترو و بالاخره خروج از آن و رسيدن به خيابان هم، باز شاهد چنين جمعي خواهيم بود. امان بردن به جايي در تهران كه از سر و صدا بري باشد، غير ممكن به نظر مي رسد. ازدحام جمعيت و حيات بي شمار اتومبيل در سطح شهر، برج هاي سر به فلك كشيده قد و نيم قد، منظره هميشگي داربست ها و حكمراني بي رقيب خيابان و اتوبان، هر كور سوي روشن زندگي شهري در عرصه عمومي را در حج عظيم آشفتگي خاموش مي كند. كم پيش مي آيد كه جريان آب در جوي هاي وليعصر، گنجشك ها روي درختان، صداي خنده آدم ها و موسيقي چند نوازنده خياباني در تهران به آوايي شنيداري و همي ديداري بدل شود. هر چند واقعيت هاي ناخوشايند تهران غير قابل انكار است اما براي همهمه ي اين صداي مبهم و خاكستري، آوايي هست كه مانند يك طناب نجات، آدم را از واقعيت محض فضاي شهر مي رهاند. اين آوا، صداي درون هر كدام از ما است.
تهران گنج هاي پنهان دارد
عناصر شهري زير پوسته ي ظاهري خود، بار سنگيني را بر دوش مي كشند. بار تمام روزهايي كه در ميان شان زيسته ايم. هر يك در تجربه هاي ما نقشي داشته اند و انعكاس همه ي اين تجربياتي كه زيسته، از در و ديوار شهر مي بارد. تماشاي شهر بالاخره در يك زمان نا مشخص تمام مي شود و آن وقت است كه ذهن آدمي به كند و كاو آن چه ديده و همزاد پنداري با آن ديده ها مي پردازد. ما سعي مي كنيم تا فضاي عمومي شهر را به فضايي خصوصي در ذهن مان تبديل مي كنيم. اگر به جايي مانند كاخ سعدآباد رفته باشيم و با همسرمان يك سبد خوراكي هم به همراه برده باشيم و ساعت ها در چمن هاي اين مجموعه نشسته باشيم، تا سال ها بعد ذهن مان سعي مي كند هزاران قاب از نگاه هاي رد و بدل شده را بيافريند و با آن ها راه لذت را بپيمايد. درست است كه تهران انار ندارد، اما كافي است تا پشت فرمان ماشين مان بنشينيم و در هوايي باراني به پارك ملت برويم و هوايي تازه كنيم و از دست فروش كنار پارك يك ظرف باقالاي داغ بخريم و طعم و بوي گلپر را بر سر انگشتانمان تجربه كنيم. كمي حوصله به خرج دادن و از رخت خواب دل كندن، مي تواند ديدار با صخره هاي توچال نصيب آدم مي شود. ديگر اين بماند كه تهران، باردار دوران قاجار است و همجنان در آبستن خود صد تهران به جز تهراني كه ديده مي شود در خود جاي داده است. حتما بايد راهنماي كامل تهران گردي را در دست داشت. دروازه ها، موزه ها، كاخ ها، خانه هاي قديمي، شهربازي ها و محله هاي قديمي، همگي تهران را به گنجينه اي تمام عيار تبديل كرده اند كه بايد براي تماشاي هر قسمت از آن روزها و شايد هفته ها وقت گذاشت.
كاخ سعد آباد
مظهري از شكوه و زياده روي شاهان قاجار. كاشي به كاشي آن را طراحي هاي مينياتوري بي نظيري پر شده است. حياطي بي نظير كه سرتاسرش را حوض آب و صدها درخت پر كرده اند. كاخ سعد آباد ۹ بخش دارد كه براي تماشاي هر كدام بايد بليط جدا بگيريم. هر كدام از اين بخش ها، ارزش خاص خود را براي تماشا دارد. سالن آينه كاخ سعد آباد، اولين شاهكاري است كه در مجموعه سعدآباد مقابل چشمان شما قرار مي گيرد. در واقع سالن آينه، سالن اصلي كاخ به حساب مي آيد؛ نگارخانه نيز در كنار همين سالن قرار گرفته است كه ويژه حضور نقاشان سلطنتي و نمايش آثار به جا مانده از اين هنرمندان بوده است. جالب است كه قسمت هايي از كاخ گلستان به ويژه سالن اصلي به دوران صفويه هم تعلق داشته است؛ در دوران قاجار، ناصرالدين شاه به شدت تحت تأثير زيبايي معماري دوران صفويه در اين كاخ قرار مي گيرد. گفتني است معماري دوران صفويه كاخ گلستان گرته برداري از كاخ هاي فرانسه بوده است. در زمان قديم به فرانسوي ها قبيله فرانك مي گفتند و واژه فرنگ نيز اشاره به اين كشور است. اين كاخ براي حكومت پهلوي هم مهم بوده و در اين دوران تغييرات و بازسازي هاي گسترده اي در آن اتفاق افتاده است.